Campagne verhaal

Bijdrage voor Fotoboek “Verhalen van Harculo”

Stichting Vrienden van BOEi geeft een bijdrage aan de totstandkoming van het fotoboek “Verhalen van Harculo”.

IJsselcentrale Harculo in Zwolle

In het buitengebied van Zwolle staat de voormalige Centrale Harculo, in de volksmond bekend als de IJsselcentrale. Ruim 60 jaar is er op dit terrein energie opgewekt. Het hoofdgebouw is inmiddels gesloopt, maar de diverse resterende gebouwen vertellen het verhaal van de IJsselcentrale en daarmee deels het verhaal van elektriciteit in Nederland.

De Centrale Harculo is tussen 1951-1955 gebouwd door NV Elektriciteitsfabriek IJsselcentrale  opgericht door gemeente Zwolle, Deventer en Zutphen om de wederopbouwwijken in de regio van stroom te voorzien. Het ontwerp is van P.J. de Gruyter en was gericht op uitbreiding en vernieuwing. Het staalskelet met beton kon telkens met een aantal stramienen uitgebreid worden.

Energiecentrale Harculo was lang de bron van energie voor Zwolle en omgeving, als opvolger van de eerdere energiecentrale aan de Wetering. De centrale is in de loop der jaren in verschillende fases meegegroeid met de groeiende behoefte aan elektriciteit. Op het terrein kwamen werkplaatsen, olie-opslagtanks, dienstwoningen, pompgebouwen, een magazijn en een fabriekskantoor.

De centrale startte als kolencentrale. In een op kolen gestookte ketel met water werd stoom gemaakt. Deze stoom dreef de stoomturbine aan die op zijn beurt een generator aandreef waarmee elektriciteit werd opgewerkt. Het stoken op kolen is later vervangen voor stoken op olie en uiteindelijk gas. De centrale startte met 2 opwekkingsketels en groeide uiteindelijk uit naar 6 opwekkingsketels.

Vanaf 2012 is de centrale overbodig en diende enkel als back-up bij noodgevallen. De centrale was inmiddels sterk verouderd en niet meer rendabel. In 2015 werd de centrale volledig buiten gebruik gesteld.

Het hoofdgebouw van de energiecentrale is gesloopt in 2018. Een deel van de centrale, het dienstengebouw en koelfiltergebouw zijn behouden. BOEi is in 2023 eigenaar geworden van het voormalige dienstengebouw, de hijshal en het magazijn.

De Stad Verbeeldt

Stichting De Stad Verbeeldt is opgericht in 2019 met als doel om storytelling in fotografie, beeld en geluid op de kaart te zetten in Zwolle en de regio Oost-Nederland.

In de voormalige IJsselcentrale hebben ongeveer 300 medewerkers gewerkt, zowel op het kantoor aan de Zeven Alleetjes in Zwolle als op het terrein van de voormalige IJsselcentrale in Zwolle-Zuid. De Stad Verbeeldt heeft indrukwekkende verhalen opgehaald en laten visualiseren in fotografie en multimediale producties. Met de productie van het fotoboek wordt de cultuurhistorische geschiedenis van 60 jaar elektriciteitsontwikkeling voor de regio Zwolle toegankelijk gemaakt voor een breed publiek. Met persoonlijke narratieve verhalen van de huidige en oud-medewerkers en wijkbewoners van de voormalige IJsselcentrale.

Het boek is niet alleen een meerwaarde voor oud-medewerkers, betrokkenen of bekenden van de centrale, maar ook voor de toekomstige bewoners van de nieuw te ontwerpen woonwijk. Middels dit boek maken zij op een persoonlijke en visualiserende manier kennis met de geschiedenis van het terrein waarop zij wonen.

Stichting Vrienden van BOEi vindt het heel belangrijk om deze immateriële vorm van erfgoed te behouden, ook als aanvulling op de herbestemming. Met trots wordt dit project dan ook financieel ondersteund.

Meer weten over het project, kijk dan op de projectpagina van BOEi.

Wilt u ook bijdragen aan het behoud van erfgoed, steun dan Vrienden van BOEi.